-
1 multus
a, um (compar. plūs, plūris, pl. plūres, plura, редко pluria; superl. plūrĭmus, a, um)1) многочисленный (anni, proelia C; terra multarum urbium et montium C; multi homines C и multi hominum PM)multi C etc. — толпа, массы2) большой, значительный (labor, fama C; multa pars mei vitabit Libitinam H); высокий (pretium C, Sl); полный ( libertas H); многообразный (ars VF; mortis imago V); богатый событиями, содержательный ( vita QC); обильный (sanguis C, L; lectio O); обширный ( pars Europae L); палящий, знойный (sol PM, Su); сильный ( ignis Cs)3) глубокий, безмятежный ( pax T)5) неминуемый ( mors V)multo die Cs — поздно днёмad и in multam noctem Cs, C — до поздней ночи, но7) раннийmulto mane C — рано утром8) пространный, обстоятельный, подробный (sermo, orator C)9) неутомимый (in proelio Fl); усердный, неослабный ( virtus V)10) частый, многократный, широко распространённый ( opinio AG)multum est C — часто говорят (приходится слышать), но тж. V важно, имеет большое значение11) назойливый, надоедливый ( in aliquā re C)homo m. et odiosus Pl — надоедливый болтун12) искренний, сердечныйdicito ei multam meis verbis salutem Pl — передай ему мой сердечный привет. — см. тж. multum -
2 in
I 1. praep.cum. acc. на вопрос «куда?»1) в (ire in urbem Pl etc.; mittere in Asiam Nep; mutare aliquid in aliquid PM etc.)2) в направлении, к ( conspicere sursum in caelum Pl)3) по отношению к (amor in patriam C; indulgentia in aliquem C)4) к ( in Ubios legatos mittere Cs)5) относительно, о ( hoc dicitur in philosophiam C)6) против ( oratio in Catilinam C)7) в пользу, в защиту или в похвалу (carmen in aliquem scribere C; senatūs consultum in aliquem factum Cs; in libertatem alicujus pugnare L)8) на (in umeros suos efferre C; ascendere in equum C; dividere in partes tres Cs; invitare aliquem in postĕrum diem C)9) до10) ради, для (cibo in vitam, non in voluptatem uti VP)11) по, по примеру, подобноin omne tempus C — навеки, навсегдаin posterum C, L — на будущееin tempus T — на время, временноin triginta annos L — на 30 лет (вперёд)in utramque partem C etc. — в обоих направлениях, тж. за и противvalere in aliquem C, L — иметь силу (быть действительным) по отношению к кому-л.in vicem C, Cs etc. — попеременноin speciem C — для видуin rem esse L — быть полезным, целесообразнымmirum in modum C etc. — удивительноin luctum alicujus C — кому-л. на горе; иногда с acc. на вопрос «где?»aliquem in potestatem habere Sl — иметь власть над кем-л.in potestatem alicujus esse C etc. — находиться в чьей-л. властиnon in pejus, sed in melius CC — не к худшему, а к лучшемуin omnia VP Q — во всём, во всех отношениях2. cum abl. на вопрос «где?»1) в (in urbe vivere C; in veste domesticā esse O; in fluvio Cs)2) на (coronam habere in capite C; arx in monte sita L; in foro esse C)3) у, среди ( in barbaris Cs)5) перед ( in oculis esse C)6) в течение (in multis annis Nep; bis in die C; in diebus paucis Ter)7) во время (in bello C; in deliberando C; in itinere Cs)8) при, в условияхin praesentiā и in praesenti C etc. — при нынешних обстоятельствахin tantā caritate L etc. — при такой дороговизне9) в отношении, по отношению к (fidelis in amicis Sl; crudelis in hoste C)10) вследствие, из-за (in amicitia alicujus vituperari C)12) в зависимости или во властиnon est in medico semper, relevetur ut aeger O — не всегда во власти врача исцелить больного;— выраженияin tempore Ter etc. — вовремя (своевременно)aliquam in matrimonio habere C, Nep — быть на ком-л. женатымin hoc loco sunt res Cs etc. — дела обстоят (вот) такin Geminis nasci Pt — родиться под знаком (созвездием) Близнецов; иногда с abl. на вопрос «куда?»gratum esse in aliquo C — быть благодарным кому-л.II 1. in- (перед b, p, m — im-; перед l— il-; перед r— ir-)praef. priv. не-, без-2.приставка, соотв. русским в-, на-, воз-, при-imponēre — налагать, возлагать, прикладыватьIII īn' Pl (= isne) 2 л. sg. praes. к eo + ne -
3 produco
prō-dūco, dūxī, ductum, ere1) выводить ( copias pro castris Cs); уводить (exercitum in locum alienum L); приводить, представлять (aliquem testem C; aliquem in scaenam Su); выставлять на продажу ( serves Ter); выводить для сдачи, выдавать (captivos, equos Cs); провожать, сопровождать (virum C, O; aliquem funere V); выносить, придвигать ( scamnum lecto O); спускать ( navem ex navalibus L); распростирать, расстилать, окутывать (p. nubila menti St)2) увлекать ( aliquem longius Hirt); завлекать (aliquem dolo in proelium Nep); доводить, приводить (quo discordia Romanos produxit! V; ad faciendum aliquid PM); вынуждать (producti sumus, ut loqueremur rhH.)3) вести дальше ( navem longius Cs); проводить ( noctes Prp); делать долгим, растягивать ( syllăbam Q); удлинять (supercilium, sc. fuligine J); продлевать ( vitam alicui Pl); вытягивать (ferrum incude J; aliquid dentibus M); протягивать, проводить ( lincas PM)4) производить, создавать (nova vocabula H; magnanimes nos natura produxit Sen); рождать, выращивать (liberos LM; filiam Pl; arborem H)p. folia Pall — покрываться листвой5) затягивать ( convivium ad multam noctem C); тянуть, задерживать, вводить в заблуждение ( aliquem falsā spe Ter)vitam ad centesimum annum p. C — дожить до ста летp. moram alicui rei Ter — задержать наступление чего-л.paulatim p. diem Ter — коротать деньp. rem in hiemem Cs — затянуть дело до зимы6) возвышать, поднимать (aliquem ad honores C; aliquem pro ejus dignitate C; aliquem omni genere honoris L)ignes ad flammas p. O — раздуть яркое пламя7) увеличивать, повышать (legata ad vicies sestertium Su)8) издавать ( vocem SenT) -
4 vigilo
āvī, ātum, āre1) бодрствовать, не спать (ad multam noctem C; usque ad lucem Ter; de nocte C; dies noctesque v. Sl)hic vigilāns somniat погов. Pl — он наяву видит сны, т. е. мечтает о неосуществимомvigilatum carmen O — песнь, пропетая в бессонную ночь3) неусыпно заботиться, неутомимо трудиться (ad salutem rei publicae C; pro aliquo C)4) быть бдительным, быть осторожным, остерегаться, беречьсяut vivas, vigĭla H — чтобы жить — будь настороже
См. также в других словарях:
TEMPESTIVA Convivia — apud Sueton. Calig. c. 45. Senatum populumque obiurgavit edictô, quod Caesare proeliante tempestiva convivia, circum et Theatra et amoenos secessus celebrarent: sunt quae horâ solitâ maturius ac tempestivius, de meridie videl. inibantur, ut fere… … Hofmann J. Lexicon universale
COMESSATIO melius COMISSATIO — COMESSATIO, melius COMISSATIO secundum Aldum Manutium Iunior. in Orthogr. ratione, Leonardum Malaespinam et alios, quintus erat apud Veteres cibi capiendi modus, quô post cenam antequam cubitam irent, utebantur. Anglice forte a night drincking… … Hofmann J. Lexicon universale
DIES — I. DIES Nicanoris, Festum Iudaeorum, de quo infra in voce Iudith. Diespiter, Iuppiter, quasi diei, i. e. lucis pater, uti Macrob. interpretatur. Hostat. l. 1. Carm. od. 34. v. 5. Namque Diespiter Igni corusco nubila dividens. Et idem l. 3. Carm.… … Hofmann J. Lexicon universale
LYCHNUS — apud Mart. l. 4. Epigr. 90. cuius Epigraphe de rusticatione. v. 8. Dum parvus lychnus modicum consumat olivi, ex Graeco λύχνος, lucerna est. Alias Luctat. Placid. Grammaticus, ad Stat. Theb. l. 1. v. 520. Ast alii tenebras et opacam vincere… … Hofmann J. Lexicon universale
CARRUS — inter impedimenta Gallorum, memoratur Iul. Caesari de Bello Gall. l. 8. c. 14. num. 1. Complurimis diebus iisdem in castris consumptis, quum propius accessisse legiones cognovissent: Duces Bellovacorum noctu dimittunt eos, quos aut aetate, aut… … Hofmann J. Lexicon universale
CONVIVIA Tempestiva — dicebantur Veterib. quae, uttemporius iniri, sic serius finiri, moris erat: adeo quidem, ut etiam in multam noctem prottaherentur, et usque ad Gallicantum; quod festis inprimis fiebat diebus. De die fieri dicebantur, Catullo, Epigr. 48. v. 5. Vos … Hofmann J. Lexicon universale
LECTICULA Lucubratoria — apud Suet. Aug. c. 78. A caena lucubratoriam se in Lecticulam recipiebat. Ibi donec residua diurni actus conficeret, ad multam noctem permanebat. In lectum inde transgressus etc. κλινίδιον Themistio Orat. 1. eadem est cum lectulo, cuius meminit… … Hofmann J. Lexicon universale
QUINTA Hora — epulis tempestivis conveniens. Cicero in Pisonem, Meministin cenam, cum ad te quintâ ferme horâ cum C. Pisone venissem, nescio quo e gurgustio te prodire involutô capite, soleatum. Dicebantur autem Convivia Tempestiva, epulae festae ac sumptuosae … Hofmann J. Lexicon universale
SUPERPONERE apud Solin — c. 27. ubi de leonibus, in tria genera divisis. Pariter omnes parcunt a sagina, primum quod alternis diebus potum, alternis cibum capiunt, at frequenter, si digestio non est insequuta, solitae cibationi superponunt diem. Graecis ὑπερτιθέναι,… … Hofmann J. Lexicon universale
TERPNUS — citharoedus; cuius cantu oblectatum Neronem scribit Suetonius, c. 20. in his: Statim ut imperium adeptus est, Terpnum citharoedum vigentem tunc praeter alios accersit, diebusque continuis post cenam canenti in multam noctem assidens, paulatim et… … Hofmann J. Lexicon universale
veiller — Veiller, Vigilare. Veiller pour apprendre, Discendi causa vigilias suscipere. Veiller et faire quelque chose, Vigilare, Aduigilare. Veiller bien avant en la nuict, Ad multam noctem vigilare, De mulþta nocte vigilare. Veiller une espace de temps… … Thresor de la langue françoyse